Endeldarmbestraling
Bij bestraling van de endeldarm krijg je meestal een kort schema van 5 bestralingen of een lang schema van 25 bestralingen. Het lange schema wordt vaak gecombineerd met chemotabletten. Bij de bestraling worden de endeldarm en de lymfeklieren in het bekken behandeld.
Mogelijke bijwerkingen op korte termijn
In de eerste weken merk je meestal weinig van de bestraling. Vanaf de 2e of 3e week kun je klachten krijgen, zoals:
- moeheid
- huidreactie
- diarree, soms met bloedverlies
- blaasirritatie: vaker plassen, kleine beetjes plassen, ’s nachts plassen of pijn bij het plassen
- irritatie van de vagina of de anus
De klachten nemen vaak toe tijdens de behandeling. Ook na de laatste bestraling kunnen ze nog even erger worden. Meestal ben je 6 weken na de laatste bestraling van de ergste klachten af.
Mogelijke bijwerkingen op lange termijn
Bestraling kan ook op langere termijn klachten geven. Deze ontstaan langzaam, maanden tot jaren na de behandeling. Mogelijke klachten zijn:
- terugkerende diarree met bloedverlies
- terugkerende blaasirritatie, soms met bloedverlies
- verkleving van de vagina
- veranderde seksuele beleving
Als deze klachten ontstaan, zijn er verschillende behandelingen mogelijk.
Voorbereiding op de bestraling
Voor de bestraling maakt MST een CT-scan en een MRI-scan. Deze onderzoeken zijn bedoeld om de bestraling goed te plannen. Je krijgt hier dus geen uitslag van.
De scans moeten met een volle blaas worden gemaakt. Dat is belangrijk, omdat de blaas dan minder onbedoeld straling krijgt. Zo is de kans op bijwerkingen kleiner. Van de secretaresse krijg je een drinkinstructie die je volgt bij de scans en bij elke bestraling.
Op basis van de scans wordt je bestralingsplan gemaakt.
Adaptieve bestraling
De bestraling van de endeldarm is meestal adaptief. Dit betekent dat er elke dag, vlak voor de bestraling, een nieuw plan wordt berekend. Zo kan er direct worden aangepast aan verschillen in blaas- en darmvulling.
Bij adaptieve bestraling lig je iets langer op de bestralingstafel, ongeveer 20 minuten. Dit komt doordat het nieuwe plan eerst moet worden berekend.